Bezchmurnie 17.2

79. rocznica pierwszego transportu do obozu zagłady Kulmhof

Autor: Muzeum w Chełmnie 08 Grudzień 2020 przeczytasz w ok. 3 min.
79. rocznica pierwszego transportu do obozu zagłady Kulmhof
© Muzeum w Chełmnie
(0) | Czytano:
7,891 razy | przeczytasz w ok. 3 min.

Między 7 a 10 grudnia 1941 r. prawie 3 tysiące Żydów – mężczyzn, kobiet i dzieci – mieszkańców Koła zostało przewiezionych do wsi Kulmhof (Chełmno nad Nerem) i zamordowanych w uruchomionym we wsi pierwszym na okupowanych ziemiach polskich niemieckim nazistowskim obozie śmierci (jeszcze przed uruchomieniem obozu, 5 grudnia, przewieziono do Kulmhof trzydziestu mężczyzn, którzy mieli przygotować w lesie rzuchowskim masowy grób).

R E K L A M A
0
Czytano:
7,891 razy
Udostępnij

Żydzi z Koła stali się w ten sposób pierwszymi ofiarami masowej i planowanej eksterminacji ludności żydowskiej w tzw. Kraju Warty. W ciągu następnych miesięcy obóz zagłady Kulmhof pochłonął życie około 200 tysięcy ofiar. O przebiegu deportacji zeznawał po wojnie m.in. Michał Podchlebnik, naoczny świadek wydarzeń. Sam, jako mieszkaniec Koła, przesiedlony najpierw do getta wiejskiego w Bugaju, został deportowany do obozu w styczniu 1942r., kiedy likwidowano getta wiejskie w Bugaju i Nowinach Brdowskich. Zmuszony do pracy jako grabarz, uciekł po kilku dniach.

"Z mieszkań zabierano Żydów i prowadzono ich do domu Komitetu Żydowskiego przylegającego bezpośrednio do bóżnicy. Zajeżdżały auta i Żydzi wychodzili z budynku całymi rodzinami, niosąc swoje bagaże. Przed wejściem ustawiony był stół, przy którym siedział oficer SS. Oficer ten miał wykaz wszystkich Żydów mieszkających w Kole i zaznaczał we wspomnianym wykazie osoby wsiadające do auta. Bagaże ładowano do przyczepki. Wartownicy, którzy pilnowali Żydów, oraz członkowie komitetu Żydowskiego, mówili, że Żydów wywozi się na roboty, na kolej. […] Ja nie wyjechałem tylko dlatego, że byłem wówczas zameldowany w Bugaju, powiatu kolskiego i nie było mnie na liście Żydów – mieszkańców Koła. Zaprowadziłem do samochodu mego ojca, matkę, siostrę z pięciorgiem dzieci, brata z żoną i trojgiem dzieci. Pomagałem ładować paczki na przyczepkę. Chciałem nawet ochotniczo jechać ze swoimi rodzicami, jednakże nie pozwolono mi. […] Co było wtedy w Chełmnie, nikt nie wiedział". Wywózki z Koła wzbudzały niepokój we wszystkich okolicznych gminach żydowskich, które od razu próbowały uzyskać informacje o losie wysiedlonych.

Próby zdobycia wiadomości od Niemców spełzały jednak na niczym – Żydzi w odpowiedzi słyszeli jedynie o wywózkach do Galicji czy Pińska. Mimo to ustalono ostatecznie, że celem deportacji jest wieś Chełmno (niem. Kulmhof). Niemcy tłumaczyli, że znajduje się tam jedynie punkt przeładunkowy albo że zostanie tam założona żydowska osada, której mieszkańcy będą mogli pracować i spokojnie żyć. W rejon Koła i Chełmna zaczęto wysyłać posłańców, których zadaniem było pozyskanie wiadomości o losie deportowanych. W grudniu 1941 r. w obozie Kulmhof zamordowano także 1100 Żydów z powiatu tureckiego skupionych w getcie wiejskim "Czachulec" (przywiezionych z Dobrej w dn. 13-14 grudnia) oraz około 1000 Żydów z Dąbia (18-19 grudnia). Według niektórych relacji w tym samym miesiącu w obozie zginęła także cześć chorych na tyfus Romów i Sinti z austriackiego Burgenlandu zamkniętych w tzw. "obozie cygańskim" przylegającym do getta łódzkiego.

Pierwsze ofiary obozu zagłady Kulmhof upamiętniono poprzez złożenie kwiatów i zapalenie zniczy w Miejscu Pamieci w Chełmnie i w lesie rzuchowskim.

R E K L A M A
newsletter

Korzystaj z newslettera

Dołącz do listy czytelników Newslettera, i otrzumuj specjalnie przygotowane dla Ciebie zestawienia informacji. Korzystanie z newslettera jest dobrowolne, darmowe i w każdej chwili istnieje możliwość rezygnacji. Dodając adres do newslettera wyrażasz zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych

R E K L A M A
Komentarze (0)
dodając komentarz akceptujesz regulamin. Pamiętaj o wzajemnym szacunku! HejtSTOP
W związku ze znacznym obniżeniem kultury wpisów osób komentujacyh pod artykułami pragniemy poinformować, że wszelkie treści obrażające innych, zawierające wulgaryzmy i nie związane z treścią artykułu - będą usuwane, a autorzy komentarzy, którzy nie dostosują się do nałożonych przez redakcję wymagań - będą blokowani. Zależy nam na wysokim poziomie dyskusji! Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy
Ze względu na liczne łamanie regulaminu i próby ominięcia blokad - wprowadzono moderację komentarzy. Twój komentarz przed publikacją zostanie oceniony przez moderatora, czy nie łamie regulaminu oraz czy dotyczy tematu poruszanego w artykule. Wszystkie inne treści będą usuwane i niepublikowane.
Inne
 Podsumowanie zdarzeń Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Kole (19-26 lipca 2024)
15 godziny temu 1,893

Podsumowanie zdarzeń Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Kole (19-26 lipca 2024)

Gmina Kościelec
Kościelec - Gminne Zawody Sportowo - Pożarnicze
16 godziny temu 2,673

Kościelec - Gminne Zawody Sportowo - Pożarnicze

Miasto Koło
Park Moniuszki otwarty dla mieszkańców. Ile drzew ucierpiało w wichurze?
17 godziny temu 3,827

Park Moniuszki otwarty dla mieszkańców. Ile drzew ucierpiało w wichurze?

Inne
Raport o bezpieczeństwie na kolskich drogach w czerwcu. Wielu nietrzeźwych
19 godziny temu 2,083

Raport o bezpieczeństwie na kolskich drogach w czerwcu. Wielu nietrzeźwych

Powiat Kolski
Planowane wyłączenia prądu przez operatora w powiecie kolskim 25.07.2024
1 dzień temu 2,170

Planowane wyłączenia prądu przez operatora w powiecie kolskim 25.07.2024

Powiat Kolski
Ogłoszenie o przystąpieniu do sporządzenia planu ogólnego gminy Osiek Mały
1 dzień temu 3,388

Ogłoszenie o przystąpieniu do sporządzenia planu ogólnego gminy Osiek Mały

R E K L A M A

Newsletter - bądź na bieżąco

Dołącz do listy czytelników Newslettera, i otrzumuj specjalnie przygotowane dla Ciebie zestawienia informacji. Korzystanie z newslettera jest dobrowolne, darmowe i w każdej chwili istnieje możliwość rezygnacji. Dodając adres do newslettera wyrażasz zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych