Wystawa PAP: unikalne przedwojenne fotografie Pałacu Saskiego

Materiał wideo: https://youtu.be/Bp8yd8z417I

Pierwszy pokaz archiwalnych zdjęć - pochodzących z pozyskanej przez PAP kolekcji varsavianisty Mariana Leśniewskiego - odbył się podczas październikowego Kongresu 590 w Warszawie.

Zdjęcia dokumentują nie tylko architekturę samego Pałacu i sąsiednich budynków, ale również wydarzenia dziejące się wokół Pałacu Saskiego, a nawet styl ubiorów noszonych przez spacerujących po Ogrodzie Saskim warszawiaków.

„Fotografie, prezentowane zarówno w formie drukowanej, jak i wyświetlane na ekranie w formacie elektronicznym, ukazują Pałac Saski w całej jego ówczesnej krasie i pokazują, jakie to było ważne miejsce na mapie przedwojennej Warszawy” - powiedziała kuratorka wystawy, kierownik Zespołu Archiwum Foto PAP Katarzyna Liebrecht.

Zaprezentowane zdjęcia ilustrują historię Polski i Warszawy. Najstarsze fotografie pochodzą jeszcze sprzed I wojny światowej, a ukazany jest na nich m.in. Pałac Saski po wkroczeniu armii Cesarstwa Niemieckiego (5 sierpnia 1915 r.).

Jedno ze zdjęć dokumentuje uroczyste odsłonięcie pomnika księcia Józefa Poniatowskiego z udziałem Marszałków: Polski - Józefa Piłsudskiego i Francji - Ferdinanda Focha w 1923 r., a inna z fotografii ukazuje widok z samolotu - na Plac Marszałka Józefa Piłsudskiego z Pałacem Saskim oraz pobliskim Pałacem Bruehla - podczas przeglądu wojska w dniu 3 maja 1929 r. Na wystawie udostępniono także zdjęcie uczestników Ekspedycji Harcerzy Polskich „Fordem Naokoło Świata”. Oczywiście nie zabrakło też fotografii przedstawiającej skalę zniszczeń wojennych.

Mecenasem wystawy - zorganizowanej pod hasłem „Pałac Saski: powrót historii” - została Grupa PZU. „Grupa PZU - jako rdzennie polska i rozumiejąca polskie sprawy firma - włącza się w narodowe przedsięwzięcie odbudowy Pałacu Saskiego, w tym również w działania popularyzujące informacje o historii Pałacu” - powiedział Marcin Stefaniak, dyrektor Biura Komunikacji Korporacyjnej PZU.

Przypomniał, że Polakom obecnie Pałac Saski kojarzy się najbardziej z Grobem Nieznanego Żołnierza, podczas gdy w przeszłości był on m.in. domem Fryderyka Chopina oraz miejscem, gdzie polscy matematycy i kryptolodzy rozszyfrowywali Enigmę.

40 zdjęć Pałacu Saskiego zaprezentowanych na wystawie to część liczącego 18 mln fotografii archiwalnego zbioru PAP z ostatnich ponad 100 lat, dokumentujących najważniejsze wydarzenia z najnowszej historii Polski - nie tylko historyczne i kulturalne, ale też polityczne, społeczne, gospodarcze, naukowe i sportowe.

Pałac Saski wzniesiono w wyniku rozbudowy XVII-wiecznego pałacu Jana Andrzeja Morsztyna.

W okresie międzywojennym Pałac był siedzibą Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Budowla została całkowicie zniszczona przez Niemców pod koniec grudnia 1944 r. Jedynym jego śladem pozostał fragment trzech środkowych arkad, w których znajduje się Grób Nieznanego Żołnierza - symboliczna mogiła upamiętniająca bezimiennych żołnierzy poległych w obronie Polski.

Odbudowanie zachodniej pierzei Placu Piłsudskiego ma zarówno przypominać skalę zniszczenia Warszawy, jak i pokazywać troskę państwa o dziedzictwo kulturowe. Nowe obiekty połączą funkcje reprezentacyjne z użytkowymi. Przewidziano również stworzenie przestrzeni edukacyjnej, kulturalnej i rozrywkowej dla mieszkańców Warszawy i turystów.