7 maja 2025 roku rozpocznie się konklawe, którego celem będzie wybór 267. papieża Kościoła Rzymskiego. W artykule przedstawiamy kluczowe zasady i procedury związane z tym ważnym procesem, który reguluje Konstytucja Apostolska Universi Dominici Gregis.
Zgromadzeni kardynałowie na kongregacji generalnej podjęli decyzję o rozpoczęciu konklawe, które ma zająć się wyborem nowego papieża, na 7 maja 2025 roku. W ten dzień o godzinie 10.00 w Bazylice Watykańskiej odbędzie się Msza św. Pro eligendo Romano Pontifice, przewodniczona przez dziekana Kolegium kardynalskiego, kard. Giovanni Battista Re. Natomiast o 16.30 kardynałowie-elektorzy wejdą do Kaplicy Sykstyńskiej, gdzie odbędzie się sam proces wyboru nowego papieża.
Konstytucja Apostolska Universi Dominici Gregis, ogłoszona w lutym 1996 roku, określa zasady wyboru nowego papieża oraz funkcjonowania Stolicy Apostolskiej w czasie wakatu. Zgodnie z zapisami, pierwsza część koncentruje się na zasadach funkcjonowania Watykanu w okresie sede vacante, podczas gdy druga część precyzuje procedury wyboru nowego papieża. Konstytucja ta została nowelizowana w 2013 roku przez papieża Benedykta XVI.
W konklawe brać udział będą kardynałowie Kościoła rzymskiego, którzy nie przekroczyli 80. roku życia przed śmiercią obecnego papieża. Zgodnie z obowiązującymi regulacjami, maksymalna liczba kardynałów-elektorów wynosi 120, jednak na dzień śmierci papieża Franciszka, która miała miejsce 21 kwietnia 2025 roku, Kolegium liczyło 135 kardynałów-elektorów. Z tego grona 108 mianował papież Franciszek, 22 Benedykta XVI, a 5 Jan Paweł II.
Po przybyciu do Watykanu, kardynałowie muszą złożyć przysięgę dochowania tajemnicy, co ma na celu zapewnienie poufności przebiegu wyborów. Na dzień 7 maja, kardynałowie złożą przysięgę na Ewangelię, a następnie o 16.30 z Kaplicy Paulińskiej udadzą się do Kaplicy Syksteńskiej. Tam odbędzie się ceremonia, w której pod przewodnictwem najstarszego kardynała-biskupa, kard. Pietro Parolin, rozpoczną tajny proces wyboru papieża.
Wybór papieża dokonywany jest poprzez głosowanie kardynałów-elektorów. Wymagana liczba głosów, aby wybrać nowego papieża, to co najmniej dwie trzecie obecnych głosów. Jeśli w trakcie pierwszego głosowania nie będzie wyboru, przeprowadza się kolejne głosowania. W przypadku braku decyzji w ciągu trzech dni, następuje jednodniowa przerwa, po której odbywają się kolejne serie głosów.
Kardynałowie-elektorzy mają restrykcyjne przepisy dotyczące komunikacji oraz utrzymywania tajemnicy konklawe. Nie mogą korzystać z telefonów, mediów społecznościowych ani mieć kontaktu z osobami nieuprawnionymi. Osoby, które będą miały dostęp do kardynałów przy złożeniu przysięgi, zostaną zobowiązane do zachowania tajemnic.
Jeśli jeden z kandydatów uzyska wymaganą liczbę głosów, pierwszą rzeczą, która zostanie wykonana, będzie pytanie przez przewodniczącego konklawe o zgodę na wybór. Po akceptacji, nowy papież zyskuje pełnię władzy nad Kościołem powszechnym. Uroczystość kończy się ogłoszeniem „Habemus Papam!” przez kardynała protodiakona oraz udzieleniem przez nowego papieża pierwszego błogosławieństwa „Urbi et Orbi”.