Po ponad dekadzie zamrożenia wysokości zasiłku pogrzebowego, Sejm zdecydował o jego znaczącej podwyżce. 8 maja 2025 roku posłowie przyjęli ustawę, która zwiększa świadczenie i wprowadza jego coroczną waloryzację. Nowe przepisy mają wejść w życie po zakończeniu pełnej ścieżki legislacyjnej.
Obowiązująca od 2011 roku kwota zasiłku pogrzebowego – 4000 zł – od dawna była uznawana za niewystarczającą wobec rosnących kosztów organizacji pochówków. Wcześniej, do marca 2011 r., świadczenie wynosiło 200 proc. przeciętnego wynagrodzenia, co w praktyce oznaczało znacznie wyższe wypłaty.
Według danych rynkowych, koszt podstawowego pogrzebu w Polsce waha się dziś między 6 a 10 tys. zł, w zależności od regionu i rodzaju ceremonii. Wieloletni brak waloryzacji sprawił, że zasiłek pokrywał coraz mniejszą część tych wydatków.
8 maja 2025 roku Sejm RP przyjął ustawę przygotowaną w ramach obywatelskiego projektu popieranego m.in. przez związki zawodowe i organizacje senioralne. Za przyjęciem ustawy głosowało 235 posłów, 182 było przeciw, a 23 wstrzymało się od głosu.
Zgodnie z przegłosowanymi przepisami:
Projekt nowelizacji obejmuje również zobowiązanie do corocznej publikacji wskaźnika waloryzacji przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.
Dodatkowo ustawa przewiduje możliwość przyznania zasiłku celowego na pokrycie kosztów pogrzebu. Zasiłek będzie przyznawany niezależnie od dochodu i będzie mógł być przyznany osobie, która pokryła koszty pogrzebu:
Zwolennicy ustawy podkreślali konieczność dostosowania świadczenia do realiów gospodarczych i zmniejszenia obciążenia rodzin ponoszących koszty pochówku. Zwracali też uwagę, że świadczenie nie zmieniało się przez 14 lat, co oznacza realny spadek jego wartości o kilkadziesiąt procent.
Przeciwnicy, głównie z obozu rządzącego, ostrzegali przed nadmiernym obciążeniem Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej szacowało, że roczny koszt zmian wyniesie około 1,6 mld zł. Wskazywano też, że systemowy przegląd wszystkich świadczeń byłby bardziej racjonalnym rozwiązaniem niż jednostkowe zmiany.
Projekt trafi teraz do Senatu, który może wnieść poprawki. Następnie ustawa wróci do Sejmu, a po ewentualnym ponownym głosowaniu — do podpisu przez Prezydenta RP. Jeśli nie wystąpią opóźnienia proceduralne, podwyższony zasiłek może zacząć obowiązywać jeszcze w drugiej połowie 2025 roku.
Warto dodać, że zmiany te mają charakter systemowy. Po wejściu w życie nowelizacji, świadczenie będzie waloryzowane co roku — mechanizm ten ma chronić jego wartość przed skutkami inflacji.