Rząd przyjął projekt ustawy wzmacniającej ochronę prawną funkcjonariuszy publicznych oraz obywateli podejmujących interwencję w sytuacjach zagrożenia. Kary więzienia za przemoc wobec tych osób wzrosną do 5 lat.
Rada Ministrów zaakceptowała projekt nowelizacji trzech ustaw: Kodeksu karnego, Kodeksu wykroczeń oraz Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Dokument przygotowany przez Ministra Sprawiedliwości wprowadza szereg rozwiązań mających na celu zwiększenie ochrony funkcjonariuszy publicznych oraz osób narażających własne zdrowie i życie, aby pomóc innym.
Zmiany obejmą m.in. podniesienie kar za przemoc fizyczną i słowną wobec policjantów, strażaków, ratowników medycznych, a także lekarzy, pielęgniarek, ratowników górskich i wodnych oraz zwykłych obywateli, którzy podjęli próbę udzielenia pomocy.
Nowelizacja przewiduje, że za atak na funkcjonariusza publicznego lub osobę podejmującą interwencję ratowniczą, będzie grozić kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Takiej samej ochronie jak funkcjonariusze publiczni będą podlegać również obywatele reagujący na sytuacje zagrożenia – np. osoby powstrzymujące napastnika, rozdzielające bójkę lub ratujące innych z pożaru.
Dotychczas przepisy przewidywały za takie czyny karę do 3 lat więzienia wobec funkcjonariuszy oraz do 2 lat w przypadku osób cywilnych.
Projekt wprowadza także zmiany w zakresie odpowiedzialności za agresję słowną. Dotychczas wszczynanie postępowania karnego za znieważenie funkcjonariusza lub innej osoby interweniującej wymagało prywatnego wniosku pokrzywdzonego. Po wejściu w życie nowych przepisów postępowanie będzie toczyć się z urzędu.
Za agresywne zachowanie w miejscu publicznym – np. szpitalu, urzędzie czy środkach transportu – będą grozić kary w formie aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny. Nowy próg minimalny grzywny to 1000 zł, a maksymalna kara wzrośnie do 5000 zł. Obecnie obowiązujące przepisy przewidują mandaty w wysokości od 100 do 500 zł.
Taka sama sankcja będzie miała zastosowanie w przypadku zakłócania porządku publicznego pod wpływem alkoholu lub środków odurzających.
Kolejna zmiana dotyczy działań podejmowanych przez policję. Jeśli sprawca zostanie ujęty na gorącym uczynku popełnienia czynu zabronionego wobec funkcjonariusza lub osoby interweniującej, funkcjonariusze będą mieli obowiązek – a nie tylko możliwość – zatrzymania go i doprowadzenia do sądu.
Rozwiązanie to ma na celu zapewnienie szybkiej reakcji wymiaru sprawiedliwości na agresję wobec służb i osób ratujących innych.
Nowelizacja przewiduje również możliwość upublicznienia wyroku w sprawach o przemoc wobec funkcjonariuszy lub osób interweniujących. Sąd będzie zobowiązany do jego ogłoszenia – np. na stronie internetowej – jeśli z takim wnioskiem wystąpi pokrzywdzony.
W ocenie autorów projektu, takie rozwiązanie ma charakter prewencyjny i informacyjny, a także może przyczynić się do ograniczenia agresji wobec osób pełniących funkcje publiczne i ratujących życie innych.
W uzasadnieniu projektu wskazano na rosnącą liczbę incydentów z udziałem agresywnych osób wobec służb ratunkowych oraz cywilów podejmujących działania na rzecz innych. Coraz częściej dochodzi do napaści fizycznych i słownych, również w miejscach takich jak izby przyjęć, transport publiczny czy podczas interwencji domowych.
Nowe przepisy mają przeciwdziałać takim zjawiskom oraz wzmocnić społeczne zaufanie do państwa i jego służb.
Nowelizacja ma wejść w życie po upływie 14 dni od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.