Zmiany w opodatkowaniu fundacji rodzinnych i banków - co nowego w przepisach?

Ustawa o fundacjach rodzinnych

Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych został przyjęty przez Radę Ministrów z zamiarem wprowadzenia nowych przepisów dotyczących fundacji rodzinnych. Głównym celem tych zmian jest przeciwdziałanie wykorzystywaniu fundacji do optymalizacji podatkowej, a więc do działania wbrew zakładanym celom ustawy o fundacjach rodzinnych.

Nowe regulacje mają na celu doprecyzowanie i uszczelnienie przepisów podatkowych dotyczących fundacji rodzinnych, uwzględniając zidentyfikowane mechanizmy ich niewłaściwego wykorzystywania. W ramach zaproponowanych zmian, fundacje rodzinne będą podlegały m.in. następującym przepisom:

• Opodatkowaniu dochodów ze zbycia majątku, jeśli sprzedaż następuje przed upływem 36 miesięcy od końca roku, w którym majątek został wniesiony do fundacji.
• Opodatkowaniu dochodów uzyskiwanych poprzez podmioty transparentne podatkowo.
• Objęciu przepisami o zagranicznej jednostce kontrolowanej (CFC) oraz opodatkowaniu dochodów z niezrealizowanych zysków (exit tax).
• Opodatkowaniu dochodów z umów dotyczących najmu krótkoterminowego.
• Poszerzeniu kategorii ukrytych zysków, obejmującym sytuację umorzenia przez fundację pożyczki udzielonej jej fundatorowi, beneficjentowi, lub innym osobom powiązanym.

Zmiany w opodatkowaniu banków

Kolejny projekt ustawy dotyczący zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawie o podatku od niektórych instytucji finansowych ustala nowe stawki podatku CIT dla banków. Obecnie banki płacą 19% podatek dochodowy. Nowe przepisy przewidują stopniowe podwyższenie tej stawki, co wygląda następująco:

• 30% podstawy opodatkowania w 2026 roku;
• 26% podstawy opodatkowania w 2027 roku;
• 23% podstawy opodatkowania w 2028 roku i latach kolejnych.

W przypadku banków objętych stawką 9%, podwyższenie CIT będzie następować na kolejnych latach w sposób następujący:

• 20% w 2026 roku;
• 16% w 2027 roku;
• 13% w 2028 roku i latach kolejnych.

Warto również zwrócić uwagę na zaproponowane przez Radę Ministrów obniżenie stawki tzw. podatku bankowego. Miałoby to odbywać się w dwóch etapach, z obniżeniem o 10% w 2027 roku oraz o 20% w 2028 roku, co wpłynie na banki krajowe, oddziały banków zagranicznych, oraz inne instytucje finansowe.

Wpływ zmian na budżet i zyski

Nowe regulacje mają na celu zwiększenie dochodów budżetu państwa. Szacuje się, że w 2026 roku przyjęte inwestycje mogą przynieść ok. 6,6 mld zł, a w 2027 roku – około 4,7 mld zł. Takie prognozy mają na celu podkreślenie znaczenia nowelizacji przepisów w kontekście finansów publicznych oraz stabilizacji budżetu państwa.

Przewiduje się, że nowe przepisy wejdą w życie od 1 stycznia 2026 roku, co oznacza, że instytucje finansowe oraz fundacje rodzinne mają czas na dostosowanie się do nadchodzących zmian. Ustawa ma także za zadanie poprawić przejrzystość zasad opodatkowania oraz wykorzystania fundacji w Polsce.