Pieniądze za oddanie puszki i butelki do sklepu. Nie tak szybko, nie w każdym sklepie

Ministerstwo Klimatu i Środowiska 2 czerwca tego roku ogłosiło, że kończy prace legislacyjne nad wprowadzeniem systemu kaucyjnego w Polsce. Minister Jacek Ozdoba przedstawił wtedy jego założenia. Minęły trzy miesiące i mimo szumnych zapowiedzi, oczekiwań wszystkich zainteresowanych stron i mediów gospodarka odpadami w Polsce nie zmieniła się ani trochę. Była i jest kulawa. 

Co więcej, wciąż nie ma także innych ustaw, których wprowadzenie wymusza na Polsce seria unijnych dyrektyw zwana pakietem odpadowym. 3 lipca minął drugi rok zwłoki we wprowadzeniu ustawy o produktach jednorazowych z tworzyw sztucznych (tzw. SUP), wciąż nie ma ustawy o rozszerzonej odpowiedzialności producentów (ROP) – alarmują organizatorzy akcji „Kaucja wraca”. I apelują o przyspieszenie prac nad nowym prawem.

Nie jest to jednak temat nowy, bo prace nad rozwiązaniami prawnymi trwają od miesięcy. Polska chce zmniejszyć ilość śmieci na wysypiskach i jednocześnie zwiększyć poziom ich przetwarzania. Jak?

Rząd chce m.in., żeby do sklepów było można oddawać opakowania po napojach. I bez znaczenia ma być to, czy napój został kupiony w konkretnym sklepie i czy klient ma dowód zakupu. Za butelkę luyb puszkę ma otrzymać pieniądze.

Zgodnie z pierwszymi, bardziej konkretnymi zapowiedziami system miał działać już w 2023 roku. Na sklepy spadnie obowiązek przyjmowania:

• puszek po napojach o pojemności do 1 l,
• butelek szklanych do 1,5 l,
• butelek plastikowych do 3 l.

– Dodatkowo do systemu zostaną włączone szklane butelki jednorazowego użytku o pojemności do 1,5 l. Zmniejszy to zanieczyszczenie środowiska tzw. małpkami – przekonywał na konferencji prasowej Jacek Ozdoba, wiceminister klimatu i środowiska. 

Czy system będzie działał w każdym sklepie? Nie. Po pierwsze placówki handlowe przyjmą ten rodzaj opakowań, jakie mają w swojej ofercie. Po drugie w systemie będą jedynie sklepy o wielkości od 100 mkw. Mniejsze mogą wejść w recykling dobrowolnie. 

Ile pieniędzy dostaniemy za puszkę, a ile za butelkę?  Na to pytanie nie ma jeszcze odpowiedzi. Stawki zostaną podane w rozporządzeniu.

Właśnie poznaliśmy nowe szczegóły systemu, który jest obecnie konsultowany. Okazuje się, że rząd przychyla się teraz do wprowadzenia poważnych zmian do swojego wcześniejszego systemu kaucyjnego.

• Po pierwsze ustalono, że systemem kaucyjnym będą objęte butelki plastikowe o pojemności do 3 l, butelki wielorazowe szklane do 1,5 l oraz puszki aluminiowe do 1 l. Systemem nie będą objęte jednorazowe butelki szklane, ponieważ objęte są one opłatą produktową.
• System nie obejmie także puszek stalowych ani kartonowych opakowań do napojów.
• Konsument nie będzie musiał okazać paragonu, by wykazać, że produkt został kupiony w tej właśnie placówce, w której zwraca opakowanie.
• W projekcie została zwiększona powierzchnia sklepów, których ma dotyczyć system kaucyjny. Miały nim zostać objęte placówki o powierzchni od 100 mkw, ale teraz proponuje się już 200 mkw.
• Vacatio legis dla projektu ma wynosić 24 miesiące, co oznacza, że system zacznie działać dopiero w 2025 r.

Kiedy ostateczna wersja tego projektu ustawy trafi do Sejmy, jeszcze nie wiadomo.