Powiat kolski z jednym z najniższych poziomów szczepień przeciw HPV w Wielkopolsce

Szczepienia przeciw HPV - cel i znaczenie

Program bezpłatnych szczepień przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) jest finansowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia i realizowany od czerwca 2023 roku. Został on wpisany do Narodowej Strategii Onkologicznej na lata 2020–2030 jako jeden z kluczowych elementów profilaktyki pierwotnej nowotworów.

Szczepionka ma na celu ograniczenie liczby zachorowań m.in. na raka szyjki macicy, którego główną przyczyną są zakażenia onkogennymi typami wirusa HPV. Co roku w Polsce z powodu tego nowotworu umiera około 1300 kobiet.

Badania potwierdzają, że szczepienia są najskuteczniejsze, gdy zostaną wykonane przed rozpoczęciem aktywności seksualnej – dlatego program obejmuje dzieci między 9. a 14. rokiem życia.

Powiat kolski poniżej średniej

Na podstawie danych z elektronicznych Kart Szczepień, do 1 września 2025 roku w Polsce zaszczepiono łącznie 670 tysięcy dzieci z roczników 2006–2016, z czego 70 tysięcy to mieszkańcy Wielkopolski.

Choć dane ogólnowojewódzkie wskazują na dużą liczbę szczepień, poziom wyszczepienia w poszczególnych powiatach różni się znacząco. Najwyższy odsetek zaszczepionych dzieci odnotowano w Poznaniu (23,18%) oraz powiecie poznańskim (23,15%).

W powiecie kolskim wskaźnik ten wynosi zaledwie 7,17%, co plasuje region wśród trzech najniżej notowanych powiatów w województwie – obok konińskiego (8,53%) i ostrzeszowskiego (8,01%).

Jak przebiega szczepienie

W ramach programu dzieciom podawane są dwie dawki szczepionki – druga dawka powinna być podana w ciągu 6–12 miesięcy od pierwszej. Program przewiduje zastosowanie jednej z dwóch szczepionek: 2-walentnej Cervarix lub 9-walentnej Gardasil9.

Na szczepienie można umówić się w każdej przychodni podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), niezależnie od złożonej deklaracji wyboru lekarza rodzinnego. Główna forma rejestracji to bezpośredni kontakt z przychodnią.

Dodatkowo, możliwe jest szczepienie dzieci w szkołach podstawowych. W takich przypadkach dyrekcja szkoły we współpracy z lekarzem POZ organizuje szczepienie na terenie placówki. Konieczne jest jedynie uzyskanie pisemnej zgody rodziców.

Szczepienia dla starszych dzieci i dorosłych

Poza programem powszechnym, szczepienie przeciwko HPV jest dostępne także dla osób starszych. Dzieci powyżej 14. roku życia mogą zostać zaszczepione bezpłatnie po uzyskaniu e-recepty. Preparat należy odebrać z apteki, a następnie udać się na szczepienie do przychodni POZ.

Dzieci i młodzież w wieku 9–18 lat mogą otrzymać szczepionkę Cervarix bezpłatnie. Dorośli mogą skorzystać z 50-procentowej refundacji i otrzymują preparat w schemacie trzydawkowym.

Od września 2025 roku szczepienia przeciw HPV będą mogły być wykonywane również w wybranych aptekach, które podpisały stosowne umowy z NFZ.

Przykład z zagranicy

Australijski model szczepień przeciw HPV, wprowadzony w 2007 roku, pokazuje, że programy populacyjne przynoszą wyraźne efekty. W tym kraju osiągnięto 98-procentowy spadek zakażeń HPV oraz najniższy na świecie wskaźnik umieralności na raka szyjki macicy.

Gdzie szukać informacji i pomocy

Rodzice z powiatu kolskiego, którzy chcą zaszczepić swoje dziecko, mogą skorzystać z pomocy lokalnej przychodni POZ lub skontaktować się z Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną w Kole, która udzieli informacji o punktach realizujących program.

Mimo niskiego poziomu zaszczepienia, dostępność preparatów oraz uproszczone zasady rejestracji sprawiają, że każdy rodzic może jeszcze skorzystać z programu i chronić zdrowie swojego dziecka.