Tego nie powie ci sprzedawca. Co naprawdę możesz zrobić z bonem kaucyjnym

Co to jest system kaucyjny

System kaucyjny to rozwiązanie mające na celu zwiększenie poziomu recyklingu i ponowne wykorzystanie opakowań po napojach. Od 1 października 2025 roku zacznie on obowiązywać w całym kraju. Obejmie:

• plastikowe butelki do 3 litrów,
• puszki metalowe do 1 litra,
• szklane butelki wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra.

Wszystkie te opakowania będą oznaczone znakiem kaucji wraz z przypisaną kwotą. Kaucja zostanie doliczona do ceny produktu w sklepie. Zwrot opakowania będzie możliwy w punktach zbiórki, najczęściej w sklepach detalicznych.

Jak działa bon kaucyjny

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, zwrot opakowania objętego systemem powinien skutkować wypłatą kaucji w formie pieniężnej, czyli gotówki lub przelewu na kartę. W praktyce jednak, szczególnie przy automatach zbierających opakowania, możliwe będzie otrzymanie tzw. bonu kaucyjnego.

Taki bon to wydruk z automatu, który potwierdza przyjęcie opakowania i kwotę należnej kaucji. Może on zostać spieniężony w kasie sklepu, do którego należy automat.

Kwoty kaucji

Wysokość kaucji określa ustawa o systemie kaucyjnym. Wynosi ona:

• 50 groszy za plastikową butelkę do 3 litrów i puszkę metalową do 1 litra,
• 1 zł za szklaną butelkę wielokrotnego użytku do 1,5 litra.

Zwrot dotyczy tylko opakowań oznaczonych odpowiednim znakiem kaucji. Opakowania bez tego oznaczenia nie będą objęte systemem i nie będzie można odzyskać za nie pieniędzy.

Dlaczego stosuje się bony

Zastosowanie bonów zamiast gotówki w automatach zbierających opakowania ma przede wszystkim charakter techniczny i operacyjny. Pozwala to:

• ograniczyć konieczność częstego uzupełniania automatów w gotówkę,
• skrócić czas obsługi klienta,
• zwiększyć niezawodność działania urządzeń.

To rozwiązanie jest szeroko stosowane w krajach, które już od lat mają wdrożone systemy kaucyjne. Przykłady te pokazują, że bon można bez problemu wymienić na gotówkę w kasie sklepu.

Co mówi prawo

Chociaż polska ustawa nie odnosi się wprost do bonów kaucyjnych, nie zakazuje ich stosowania. Kluczowy warunek to możliwość łatwej wymiany bonu na pieniądze. Oznacza to, że:

• bon nie może być używany wyłącznie na zakupy,
• sklep nie może odmówić wypłaty gotówki,
• klient nie jest zobowiązany do wydania bonu w danym sklepie na towary.

Sklepy muszą zapewnić możliwość realizacji bonu w formie pieniężnej, bez dodatkowych warunków.

Jak długo ważny jest bon kaucyjny

Polska ustawa nie określa minimalnego ani maksymalnego terminu ważności bonu. Jednak zgodnie z interpretacją Ministerstwa Klimatu i Środowiska, bon powinien być ważny co najmniej 30 dni. To termin wynikający z przepisów dotyczących rozliczeń między sklepami a podmiotami reprezentującymi system kaucyjny.

W praktyce oznacza to, że konsument ma przynajmniej miesiąc na realizację bonu i odebranie pieniędzy. Po tym czasie możliwość wypłaty kaucji może być utrudniona, choć nie jest to jednoznacznie zabronione.

Co należy zapamiętać

Bon kaucyjny jest rozwiązaniem technicznym, które ułatwia funkcjonowanie systemu, szczególnie w automatach przyjmujących opakowania. Konsument zachowuje prawo do otrzymania pełnej kwoty kaucji w gotówce lub na kartę, niezależnie od formy jej przyznania.

Ważne informacje dla konsumentów:

• bon jest dowodem na przyjęcie opakowania,
• można go wymienić na gotówkę w kasie sklepu,
• nie ma obowiązku robienia zakupów, by go zrealizować,
• powinien być ważny przez minimum miesiąc.

To rozwiązanie ma zapewnić sprawne działanie systemu kaucyjnego i jednocześnie chronić prawa klientów. Dzięki bonom możliwa będzie szybka i wygodna realizacja zwrotu, a sklepy i automaty unikną problemów logistycznych związanych z przechowywaniem gotówki.

SPRAWDŹ TO
Od października rusza system kaucyjny. To zmieni życie każdego konsumenta
Wyświetleń: 2,370